Jorn Dijkstra is als afdelingsleider integraal verantwoordelijk voor de bovenbouwlocatie mavo/havo/vwo van het Axia College, een school voor voortgezet speciaal onderwijs (cluster 4) in Amersfoort. Samen met zijn team van bijna 40 collega’s (docenten, orthopedagogen, pedagogische coaches, zorgcoördinator, verzuimcoördinatoren ondersteuning) is hij verantwoordelijk voor het onderwijs én de begeleiding van bijna 130 leerlingen. Leerlingen met een cluster 4-indicatie en daardoor (vaak) met complexere problematiek.

Jorn vertelt: “Elke leerling is gebaat bij voorspelbaarheid, maar onze leerlingen in het bijzonder.
Nog maar drie weken geleden werd bekend dat de scholen het onderwijs en de begeleiding op een andere groep vorm moesten gaan geven. Er werden twee studiedagen ingelast om dit, in gezamenlijkheid, invulling te gaan geven.
Voor mij als leidinggevende stonden drie dingen centraal: de interactie, de lijnen en aandacht.”

Interactie

“Je kunt mooie schema’s en prachtige planningen maken, maar ze verliezen aan kracht en vorm als er geen goede interactie aan ten grondslag ligt. ‘Op afstand toch bij elkaar’ komen. Hoe ga je dat vormgeven? Gelukkig is elke leerling in het bezit van een Office 365-account. Ter voorbereiding op de twee studiedagen lag de keuze voor de bovenbouw automatisch op het werken met Teams.
Ik weet nog goed dat ik Teams de ochtend van de eerste studiedag inleidde. Aan de ruim 30 aanwezigen stelde ik de vraag wie er al eens met Teams had gewerkt (of van had gehoord). Slechts één vinger ging de lucht in. Daar moest ook op geanticipeerd worden. In kleinere subteams ging het team uiteen om diverse instructiefilmpjes te bekijken. We kamen later die dag bij elkaar. Het eerste fundament voor Teams leek toen al te zijn gelegd. Tips en sites werden uitgewisseld. Domeinen en secties zaten bij elkaar om een goed en helder onderwijsplan op te tuigen.
De systeembeheerder werd aangehaakt en die heeft binnen een mum van tijd de complete bovenbouwstructuur, inclusief clusterlijnen, ingelezen in Teams. Het geraamte stond.
Het onderschrijft de wendbaarheid, de flexibiliteit en kracht van een team om in zo’n kort tijdsbestek een nieuw onderwijsmodel op te tuigen. Teams werd zo ons interactiesysteem.”

 

 

Lijnen

“In deze exceptionele tijden is het buitengewoon belangrijk dat de communicatie- en organisatielijnen helder zijn. Met mijn team heb ik op die eerste studiedag afgesproken dat alle communicatie richting ouders over organisatorische én schoolse zaken via mij zou verlopen. Met de zorgcoördinator van mijn locatie had ik nauw contact hierover. De orthopedagogen, mentoren, docenten en pedagogische coaches hadden vanzelfsprekend ook contact met het thuisfront maar dat richtte zich op het welzijn en welbevinden van de leerlingen én het ‘thuis zijn’.
Zo ontstond er een periode dat er dagelijks een schrijven van mij richting ouders ging en dat je als school bijna proactief kunt handelen en schakelen. Voor ouders is een speciaal emailadres ingeschakeld: punten die hierop binnenkwamen, nam ik weer mee in mijn dagelijks schrijven.
Die lijn gold eveneens voor het anders inrichten van de lesdagen. Voorspelbaarheid was hierbij ook leidend. Elke lesdag start om 09.45u online in Teams met een contactmoment met de mentor. Om terug te blikken en vooruit te blikken en de dag door te nemen. Vervolgens volgen de leerlingen een aantal online lessen van 30 minuten. Lessen die ook bijgewoond kunnen worden door de pedagogische coaches en mentoren. Zo blijft de lijn, in het geval van hulp of signaleren, kort.
De situatie zorgt ook voor andere overlegmomenten. Waren we gewend om als compleet team te vergaderen of de dag te starten. Ook dat is veranderd.
Het bovenbouwteam is opgesplitst in drie subteams: een team begeleiding, een onderwijsteam mavo en een onderwijsteam havo/vwo. Met ieder team overleg ik wekelijks om de laatste stand van zaken door te nemen, feedback te vragen of input te geven. Los van deze overleggen vinden er wekelijks twee CVB (Commissie voor Begeleiding)-overleggen plaats om snel te kunnen schakelen op individuele leerlingsituaties.
Ook is het overleg tussen de collega MT-leden en mij geïntensiveerd. We weten van elkaar wat er op ieders locatie speelt of gebeurt.”

 

Aandacht

“Misschien wel het meest voorliggend, zeker gezien de situatie. De aandacht voor de leerlingen, hun welzijn, hun thuissituatie, hun gezondheid of die van hun naasten. De aandacht voor de teamleden, hun welzijn, hun veranderde thuissituatie, hun (soms) onmogelijkheden om naast het geven van onderwijs of begeleiding ook nog papa, thuisleraar, echtgenoot of anderszins te zijn.
Het vraagt om sturing en leiding te geven vanuit het hoofd én het hart. Je merkt dat de relatie met je teamleden intenser én persoonlijker wordt.
Een ieder is op zoek naar een soort van nieuw geluk, nieuw thuiswerkgeluk.
Het af en toe een kop koffie drinken online helpt. Ook heb ik het team uitgedaagd via een Team Appreciation Challenge. Ieder teamlid heeft van mij een boeket bloemen gekregen, bestemd voor de werkplek. Ze hebben de opdracht gekregen om hier een foto van te maken. Deze foto’s hebben ze vervolgens geüpload. Van al deze foto’s gaan we een poster maken, die ingelijst op een paar plekken in de school komt te hangen. Als markeerpunt voor deze periode, maar als ook blijk van waarderen voor de kracht waarop er op afstand één school wordt vormgegeven.
Die aandacht is er ook voor het begeleidings- en onderwijsproces van de leerlingen. Zo zetten we op korte termijn twee soorten enquêtes uit; een voor leerlingen en een voor ouders. Met de opbrengst hiervan proberen we dit proces nog beter te kunnen finetunen.
Wat mij als leidinggevende bijzonder trots maakt is om te zien hoe hard er door het team rekening wordt gehouden met het welzijn en welbevinden van de leerlingen en dat er wordt gekeken naar de mogelijkheden om deze vorm van onderwijs en begeleiding ook in te bedden in de toekomstige schoolstructuur. Op afstand én toch dichtbij.
Want het is, zeker in deze periode, erg belangrijk om de stip op de horizon te blijven zien en na te jagen!

 

Jorn Dijkstra, april 2020

Heb je ook een goed verhaal wat je graag wil delen of heb je tips?